Geschiedenis

Geschiedenis van de boomgaard

1990

In opdracht van de Stichting Landgoed Verhildersum werd er eind 1990 begonnen met het planten van 48 verschillende fruitbomen.    Deze hoogstammen werden geplant door leden van de Noordelijke Pomologische Vereniging.

De landerijen van de Borg Verhildersum worden beheerd op een wijze zoals dat rond het midden van de 19e eeuw gebruikelijk was. Dit sluit aan bij de tijdsfeer waarin de borg en de directe omgeving zijn ingericht. Dus de fruitrassen moeten ook aan dat criterium voldoen. De rassen die in de boomgaard staan, moeten dus rond 1850 al bekend zijn. Alleen een paar Groninger rassen voldoen hieraan niet.

1995

Eind 1995 zijn een paar bomen vervangen en de bomen no.13, 14,    28 , 29 , 43, 44, 58 en 59 zijn erbij geplant.

1996

Eind 1996 zijn de bomen 61 t/m 74 erbij gekomen.

2000

Begin 2000 de Brabantse Bellefleur (dood door woelmuizen) vervangen door de peer Witte Kozijn (no.16).
De Zoete Ermgaard (dood door woelmuizen) vervangen door de appel Schutters Reinette (no.46).

Eind 2000 zijn er 10 bomen bijgekomen nl. 76 t/m 80 en 91 t/m 95

2001

Eind 2001 zijn er 13 bomen bijgeplant nl. 83 t/m 89 en 99 t/m 104

No.38, de Blenheim Orange blijkt een Bellefleur Large Mouche te zijn. No.72, de Ribston Pippin blijkt een Allington Pippin te zijn.

2002

Eind 2002 zijn de laatste 5 erbij geplant nl. 81, 82, 96, 97 en 98

De appel Freiherr von Berlepsch (vol met kanker) is vervangen door de peer Beurré Lebrun (no.41).
De pruim Blue de Belgique (dood) is vervangen door de Sterappel (no.17).
De peer Winterbergamotte (dood) is vervangen door de appel Zoete Ermgaarde (no.49).

2006

April 2006 is de appel no.85 omgeënt met een Tulpappel.

Tegelijkertijd is ook no.91 omgeënt met de echte Transparente de Croncels.

Eind november 2006 is no. 62 de Engelse Grauwe Pippeling (bijna dood) vervangen door de peer Vroege Suikerij.

Begin december 2006 is er een rij bij geplant nl. 106 t/m 119

Dit zijn vooral zgn. ”Knooprassen”, in 1758 beschreven in het boek “Pomologia” door Johann Hermann Knoop.

Knoop kan beschouwd worden als de grondlegger van de Pomologie.

Hij was de eerste die overzichten met wetenschappelijke beschrijvingen publiceerde van appels en peren uit Nederland, Duitsland, Frankrijk en Engeland, voorzien van handgekleurde afbeeldingen en synoniemenlijsten.

2007

April 2007 is de appel Zuccalmaglios Reinette (vol met kanker) omgeënt met de Jonathan (no.58)

2008

Februari 2008 zijn er drie dode bomen vervangen.

De appel Reine de France (dood, stambasisrot ?) is vervangen door de appel Rode Astrakan (no.29).

De peer Vroege Suikerij (dood) is vervangen door de appel Geflammter Kardinal (no.62).

De Wijnappel (dood) is vervangen door de Blanke Ananasappel (no.110).

In april is boom no. 93 (ras klopte niet) omgeënt met de Engelse Grauwe Pippeling.

2009

April 2009 is boom no. 73 (onbekend ras) omgeënt met de Reinette d’Or         ( Blijkt de Lunterse Pippeling te zijn).
Ook boom no. 86 (ras klopte niet) is omgeënt met de echte Kandij Zoete.
De peer no. 82 Pitmaston Duchess is dood gegaan door een aantasting van de Perenprachtkever.
Er zijn meerdere perenbomen aangetast door de perenprachtkever en sommige aangetaste bomen zien er niet goed uit.

2010

Maart 2010 zijn er 3 bomen vervangen.
De peer Pitmaston Duchesse (dood, natte voeten) is vervangen door de Zuikerappel (no.82).Natte plek, Inmiddels vervangen door de Northern Spy.(2014)
De appel Kaiser Wilhelm (Kanker, ook de stam) is vervangen door de Juffers Kruidappel (no.92).
De appel Herfst Striepeling (dood door woelmuizen) is vervangen door de Court Pendu Gris (no.114). Inmiddels vervangen door een appelboom, ras nog niet bekend.

2011

Februari 2011 zijn er 10 bomen vervangen en is er een rij bij geplant nl. 121 t/m 134.
Ook aan de noordkant is er een rij bijgeplant nl. de nrs. 15, 30, 45, 60, 75, 90, 105, 120 en 135.
De appel Schone van Boskoop ( al een paar jaar ziek, geen groei, gele bladeren) is vervangen door de Vroege Suikerij (no.18).
De peer Bon Chretien Williams ( aangetast door de perenprachtkever) is vervangen door de Reine de France (no.19).
De pruim Rode Reine Claude d’Oullins ( is geen oud ras ) is vervangen door de Roos Appel (no.31).
De pruim Reine Claude d’Althan ( rot bij de stambasis ) is vervangen door de Champagne Reinette (no.37). (vol met kanker) en inmiddels vervangen door de Golden Noble.
De peer Herfst oranjepeer ( aangetast door de perenprachtkever) is vervangen door de Pomme Rose (no.50). Omgeënt met de Adams Pearmain.
De peer Marguerite Marillat (aangetast door de perenprachtkever) is vervangen door de Borsdorfer (no.55). Blijkt de Roter Herbstcousinot te zijn.
De peer Winterjan (aangetast door de perenprachtkever) is vervangen door de Boiken (no.57). Blijkt een Rother Weinapfel te zijn.
De peer ??????? (aangetast door de perenprachtkever) is vervangen door de Swaanappel (no.59).
De appel Lunterse Pippeling ( ras is niet oud genoeg ) is vervangen door de Citron des Charmes (no.73).
De appel Danziger Kantappel ( kanker ) is vervangen door de Danziger Kantappel (no.109). Blijkt een Boikenapfel te zijn.
April 2011 is boom no. 70 (Zoete Paradijs) omgeënt met de Rode IJzerappel .

2012

Maart 2012 zijn er 2 zieke perenbomen gerooid.
De peer IJsbout Falso no. 7 (aangetast door de perenprachtkever).
De Kruidenierspeer no. 33 (aangetast door de perenprachtkever).

Oktober 2012 blijken door determinatie een paar rassen niet te kloppen.
De appel besteld als Blenheim Pippin (boom no.38) blijkt de Bellefleur Large Mouche te zijn.
De appel omgeënt met de Zoete Kandij (boom no.86) blijkt de Zomer Erveling te zijn.
De appel besteld als Geflammter Kardinal (boom no.62) blijkt de Winter Goldpearmain te zijn.

2013

Februari 2013 zijn er 3 bomen geplant.
Op no. 7 de appel Finkenwerder Prinzenapfel .
Op no. 33 de appel Ribston Pippin .
De onbekende zieke appelboom no. 112 (weinig groei met gele bladeren)
is vervangen door de Roter Jungfernapfel .
April 2013 is boom nr. 27 Dubbele Zoete Aagt ( Kanker) omgeënt met de Virginischer Rosenapfel.
April 2013 is boom nr. 60 ( ras klopte niet) omgeënt met de Reinette Coulon.
April 2013 is boom nr. 62 Winter Goldpearmain (Dubbel) omgeënt met de Api Étoileé (ras klopte niet en was niet lekker, dus omgeënt in 2016)
April 2013 is boom nr. 97 Zoete Pippeling (ras klopt niet) omgeënt met de echte Zoete Pippeling.                                                                                       In 2013 heeft de boomgaard de meeste stemmen gekregen voor de natuur en erfgoedprijs 2013 van de ANWB en het blad Buitenleven.   Het is een bedrag van €15.000,- hiervan wordt een schuilhut gebouwd in de boomgaard.

2014

Februari 2014 zijn er 2 bomen vervangen.
Op nr. 37 de Champagne Reinette (kanker) vervangen door de Golden Noble.
Op nr. 82 de Zuikerappel (kanker en dode takken door natte voeten) vervangen door de Northern Spy.
De laatste plek wat opgehoogd met grond van de molshopen.
April 2014 is boom nr. 90 ( ras klopte niet) omgeënt met de Egremont Russet.
April 2014 is boom nr. 111 ( ras klopte niet) omgeënt met de Ashmeads Kernel
April 2014 is boom nr. 115 ( ras klopte niet) omgeënt met de Cornish Gilliflower (dood 2019).                                                                                               De pruim op nr. 10 Belle de Louvain is door een harde windstoot in tweeën gescheurd op 2 meter hoogte. 1 deel is afgezaagd op 1 meter hoogte en daar zijn  in april enten op gezet van de Belle de Louvain en  de Blue de Belgique.                                                                                         Het overgebleven deel is begin 2015 flink teruggesnoeid.

2015

Februari 2015 zijn er 2 bomen vervangen.
Op nr. 15 de Reinette Franch ( groeide niet) vervangen door de Wijnappel.
Op nr. 114 Court Pendu grise ( vol met kanker) vervangen door ??   (grauwe herfstappel)
April 2015 is boom nr. 50 ( ras klopte niet) omgeënt met de Credes Quittenreinette, dit is mislukt doordat een vogel  alle enten heeft bezocht die daarna geknakt zijn.

2016

April 2016 zijn de bomen nr. 50 (ras klopte niet en was een boom met veel kanker) omgeënt met de Adams Pearmain, nr. 62 (ras klopte niet) omgeënt met de Rotfranch,  nr. 118 (ras klopte niet) omgeënt met de Golden Pippin,  nr. 119 (ras klopte niet) omgeënt met de Herfst Zijden Hempje, nr. 127 (ras klopte niet en was een boom met veel kanker) omgeënt met de Stina Lohmann.

In november is de boomsingel naast rij 1 gesnoeid, om ruimte te maken tussen de singel en de fruitbomen.

2017

April 2017 zijn de bomen nr. 67 (Veel kanker) omgeënt met de Herfst Pearmain, nr. 68 (Veel kanker) omgeënt met Krügers Dickstiel, nr. 75 (ras klopte niet en er zat geen groei in) omgeënt met de Doberaner Borsdorfer, nr. 110 (ras klopte niet) omgeënt met de Nathusius Taubenapfel, nr. 130 (ras klopte niet) omgeënt met de Cludius Herbstapfel, nr.131 (ras klopte niet) omgeënt met de Nonnetit Bastard.

Door de storm op 12 september is de “Langstelige Suikerij” omver gewaaid, de boom zat nog volop in blad. De boom is vast gezet met touw aan de boompaal. In oktober is de boom weer omver gewaaid, nu de boom flink teruggesnoeid, vooral de harttak, daarna weer vast gezet.

2018

Een paar takken van de grote es bij de Zoete Kroon en de Gravensteiner gesnoeid om de appelbomen meer licht te geven.                           De bomen in de singel aan de kant van rij 1 zijn gesnoeid, om de fruitbomen in rij 1 meer licht te geven.

April 2018 boom nr. 50 bij geënt met Adams Pearmain.

2019

Boom nr. 115 is dood en daardoor gerooid.                                                         De pruimen nr. 3 en nr. 8 zijn tijdens de zomerstorm in juni  omgewaaid en bij de bodem afgeknapt, doordat ze aangetast waren door witrot.

In april 2019 boom nr. 126 (ras klopte niet en veel kanker) omgeënt met de Cornish Gilliflower.                                                                                           Boom nr. 110 bij geënt met de Nathusius Taubenapfel, sommige enten (2017) waren door een vogel geknakt.

2020

In februari de dode appelboom op nr.115 vervangen voor de pruim Sainte Catherine.                                                                                                   In april boom nr.45 (Zure Zon vol met kanker) omgeënt met Filippa.

2021

Boom nr. 20 (Winter Goldpearmain) en boom nr. 86 (Zoete Erveling) zijn gerooid i.v.m. een flinke aantasting van de heksenbezemziekte.    Boom nr. 87 omgeënt met de Groninger Pippeling ?, boom nr. 128 omgeënt met de Gestreepte Kaneelappel (Rusland 1840).               Boom nr. 47 (Prune Pêche)  gerooid (ziek).                                                             5 nieuwe bomen geplant op 20-11-2021.                                                             Op nr. 3 de Gestreifte Reinette, op nr. 8 de Dithmarscher Paradiesapfel, op nr. 47 de Finkenwerder Herbstprinz, op nr. 83 de Roter Münsterländer, op nr. 86 de Westerleese Kers.                                                  Bij het planten van boom nr. 3 en nr. 8  hebben we onderin het plantgat een halve emmer puin gestort. Omdat dit nogal natte plekken zijn in de boomgaard helpt dit, in Duitsland wordt dit ook gedaan.                                                                                                                                                                                                                                

2022

Boom nr. 12 (Grijze Rabauw) is 18 februari geveld door de zware storm, met wortel en al.                                                                                                     Eind november op nr. 20 een nieuwe appelboom geplant.                     Begin december boom nr. 14 de (Rode Boskoop) gerooid, ziek, ondanks het snoeien in het voorjaar zat er geen groei meer in.                     In december narcissenbollen geplant rondom de jonge bomen nr. 47 en nr. 83, om de woelmuizen tegen te houden. De woelmuizen hebben een hekel aan de geur van de bollen.                                                         Dinsdag 15 november is de schuilhut bij de boomgaard in vlammen opgegaan, er is niet veel meer van over.                                                                   Er zijn dit jaar nieuwe naambordjes gemaakt van alle rassen in de boomgaard met rasgegevens en betreffende foto en zijn aan de bomen gehangen.                                                                                                                         In december 1 nieuwe boom geplant op nr. 20, de Pommerscher Krummstiel.


De boomgaard bestaat nu (begin 2019) uit 135 hoogstambomen.

101 appelbomen, 22 perenbomen, 10 pruimenbomen,1 kers en 1 walnoot

Er zijn 2 bomen van de Schone van Boskoop.
De rest zijn allemaal verschillende rassen.

Sinds 1994 is er een werkgroep met vrijwilligers gevormd die de boomgaard onderhoud.

Het fruit mocht sinds 1999 het ECO keurmerk voeren.
Sinds 2019 niet meer.                                                                                                        We blijven wel de richtlijnen volgen, er wordt geen kunstmest gebruikt en geen giftige bestrijdingsmiddelen.